Leestijd 4 - 5 min
Regulier basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs zoeken samen naar preventieve kansen voor kinderen. Op de foto: Helen Senior en Yvonne Neervens van Prodas, Nicole van de Weide en Mirjam Tops van PlatOO, Maartje Wonders en Roel Schreurs van de Aloysius Stichting en Erik Wissink van het samenwerkingsverband.
Pilot preventief werken Samenwerkingsverband Helmond-Peelland van start
Samen slimmer ‘arrangeren’

Hoe kunnen we preventiever werken en gerichter ‘arrangeren’? Vanuit die vraag is een pilot gestart in Samenwerkingsverband Helmond-Peelland. Stichting Prodas, PlatOO en de Aloysius Stichting doen mee. In gesprek met directeur Erik Wissink van het samenwerkingsverband, projectleider Maartje Wonders en directeur Roel Schreurs van De Widdonckschool in Heibloem. “Wij ontwikkelen in deze pilot arrangementen die inzetten op preventie en daarmee ondersteunen we het regulier en speciaal basisonderwijs”, vat Maartje samen.

Vijf jaar passend onderwijs heeft veel goeds opgeleverd in de regio Helmond-Peelland. Zo vinden partners elkaar steeds beter en staat de basisondersteuning die reguliere basisscholen kunnen bieden, steeds steviger. Toch neemt het aantal verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs niet af, eerder toe. Reden voor actie.
Stichting Prodas en PlaTOO – die regulier basisonderwijs en speciaal basisonderwijs bieden in de brede regio Helmond – en de Aloysius Stichting, staken samen met het samenwerkingsverband de koppen bij elkaar. Zij gaan samen kijken hoe zij meer preventief kunnen werken.

Goed kijken aan ‘de voorkant’ wat nodig is

“Is specialistische ondersteuning nodig, dan komt een kind met een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) naar onze Widdonckschool in Heibloem”, legt directeur Roel Schreurs uit. “In de praktijk kennen we nu eigenlijk geen combinatie-arrangementen, terwijl dat misschien best goed kan werken.”

Ook de TLV-termijn werkt niet altijd mee, vult Erik Wissink van het samenwerkingsverband aan. “Een TLV wordt voor twee jaar afgegeven. Dat stimuleert niet perse om eerder gericht te gaan kijken of een ander lichter ondersteuningsaanbod ook passend kan zijn.”

Het aantal terugplaatsingen van speciaal naar regulier is in het samenwerkingsverband klein, terwijl daar dus mogelijk wel kansen liggen om een kind thuisnabij passend onderwijs te kunnen bieden. Kinderen stromen soms al vanaf de voorschool door naar speciaal onderwijs en blijven daar hun hele basisschooltijd. De vraag is of dat altijd nodig is.
“Voor ouders is het vaak een heel proces om te accepteren dat hun kind is aangewezen op het speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs”, weet locatiecoördinator van de Widdonckschool Maartje Wonders. Zij is projectleider van de nieuwe pilot. “Als het daar dan goed blijkt te gaan met hun kind, willen zij dat graag zo houden.”

Een andere tendens in het samenwerkingsverband: het speciaal basisonderwijs groeit en heeft steeds meer leerlingen in huis met een complexere ondersteuningsvraag, die misschien juist beter zouden gedijen in het speciaal onderwijs.

Al met al voldoende redenen om vooral aan de ‘voorkant’ heel goed te kijken welke onderwijsondersteuning het best passend is voor een kind – en hoe dat zo thuisnabij mogelijk kan. “Je wilt toch het liefst dat een kind in zijn eigen omgeving naar school kan, daar opgroeit en met vriendjes kan spelen als dat kan”, onderstreept Roel Schreurs. “Via deze pilot willen we dit thuisnabij onderwijs optimaal ondersteunen.”

Pilot start met drie sporen

Via de pilot maakt het samenwerkingsverband het nu mogelijk om preventiever te werken en meer ervaring op te doen met flexibele, afgebakende arrangementen, die het mogelijk maken om kinderen te verwijzen zonder toelaatbaarheidsverklaring.

Projectleider Maartje Wonders: “Met de pilotwerkgroep is een aantal mogelijkheden bedacht om preventiever te werken voor leerlingen die dreigen uit te vallen binnen de huidige setting. We zetten het kind centraal en richten met alle partners om dat kind heen het onderwijs zo in, dat het weer of beter tot leren komt.” Wij brengen de ondersteuningsbehoeften in kaart zodat duidelijk wordt wat het kind nodig heeft. Het is dan aan de huidige basisschool af te wegen en in te schatten of zij dit zelf kunnen bieden.

Zo kan de Widdonckschool een tijdelijke plek aanbieden voor maximaal drie maanden, zodat experts van de school de ondersteuningsbehoefte van een kind goed in kaart kunnen brengen en kunnen kijken wat nodig is om hem goed te laten functioneren op zijn huidige school. Ook zijn er parttime plekken voor kinderen die maximaal zestig procent van hun tijd in het speciaal onderwijs doorbrengen en de rest van de tijd op hun eigen basisschool zijn.
“We kunnen ook ambulante begeleiding bieden aan het regulier of speciaal basisonderwijs”, vult projectleider Maartje aan, “zodat een kind daar kan blijven of goed begeleid wordt bij een overstap naar de basisschool.”

Bij resultaat regionale uitrol

Door eerder een ondersteuningsarrangement op maat te maken voor een kind – met zo nodig ook gezinscoaches erbij - kan onnodig ‘zwaardere’ en duurdere onderwijsondersteuning en zorg voorkomen worden. Ook kunnen ouders vanaf dag één meer meegenomen worden in de gedachte dat ook een tijdelijk verblijf in het speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs hun kind verder kan helpen.

Meerwaarde van de pilot is ook dat speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs elkaar intensiever opzoeken en kennis delen. En dat via de pilot nóg beter in kaart komt welke ondersteuningsbehoefte scholen in het samenwerkingsverband hebben om goed aan te sluiten bij wat hun leerlingen nodig hebben.

De pilot ging eind september 2019 van start en loopt in elk geval een jaar. Erik Wissink: “Als blijkt dat dit iets goeds oplevert voor kinderen, dan hoop ik dat we dit kunnen uitrollen in ons hele samenwerkingsverband, niet alleen binnen de Aloysius Stichting maar ook bij andere besturen. Hopelijk gaan basisscholen nog beter zien wat het speciaal onderwijs voor ze kan betekenen en dat de expertise ook ingezet kan worden in preventieve arrangementen in plaats van speciaal onderwijs als eindstation voor kinderen. In het belang van het kind doen wat goed is, daar gaat het om. Mooi dat de Aloysiusstichting deze uitdaging samen met ons oppakt.”

Samenwerkingsverband Helmond-Peelland heeft als missie: voor iedere leerling een passend, thuisnabij, integraal en handelingsgericht onderwijsondersteunings(zorg)aanbod. Het samenwerkingsverband draagt bij aan passend onderwijs voor alle kinderen in de (deel)gemeenten Asten, Boekel, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze, Helmond, Laarbeek, Nuenen en Someren. po.swv-peelland.nl

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Maartje van Berkel, Maartje van Berkel, Maartje van Berkel
eerder verschenen Samen betekenisvol leren - sectorkrant Zuid november 2019
relevante categorieën netwerkpartners, samenwerkingsverbanden, vraaggericht